Profielschets van onze gemeente
Laatst bijgewerkt: vrijdag 24 augustus 2018
Gepubliceerd: donderdag 24 september 2015
Geschreven door Harm Tolsma
Profielschets Protestantse Gemeente Metslawier – Niawier
Protestantse Gemeente Metslawier – Niawier
Inhoudsopgave
Inleiding
Het ontstaan van de Protestantse Gemeente
Beleidsplan
Opbouw gemeente
Gebouwen
Organisatiestructuur
Kerkenraad
Ambtsgroepen
Commissies / groepen
Activiteiten
Diensten
Pastoraat
Diaconaalwerk
Vergaderingen
Kerkblad
Nieuwsbrief
Winterprogramma
Geografie en topografie
Voorzieningen
Omgeving
Inleiding
Voor u ligt de profielschets van de Protestantse gemeente Metslawier – Niawier. Deze is opgemaakt ten behoeve van de informatievoorziening voor de te beroepen predikant binnen de gemeente.
Op hoofdlijnen valt deze profielschets in vier grote blokken weer te geven.
In het eerste blok staan het ontstaan van de Protestantse Gemeente, het beleidsplan, de ledenopbouw en de gebouwen centraal.
Vervolgens wordt in het tweede blok de organisatiestructuur uitéén gezet met onderverdeling in de kerkenraad, de ambtsgroepen en de diverse commissies en overige groepen.
Verder komen in het derde blok de activiteiten aan bod. Hier worden de diensten, het pastoraat en het diaconale werk besproken. Ook de vergaderingen en de informatie naar de gemeenteleden door middel van het kerkblad en de nieuwsbrief worden hier vermeld.
Ten slotte worden in het vierde blok de dorpen en de omgeving met de voorzieningen beschreven.
Het ontstaan van de Protestantse Gemeente Metslawier-Niawier
Na jaren als drie gemeenten, de Hervormde Gemeente Metslawier - Niawier, de Gereformeerde Kerk van Metslawier en de Gereformeerde Kerk van Niawier, naast elkaar gemeente te zijn geweest en apart gekerkt te hebben is men in 1991 langzaam begonnen op beperkt gebied samen te werken. Dit heeft er in 1999 toe geleid dat de gemeenten zich in federatie verband hebben verenigd onder de naam 'Samen Op Weg Gemeente Metslawier/Niawier'. Door steeds meer naar elkaar toe te groeien is naar een fusie van de drie gemeenten toe gewerkt. Op 26 april 2010 is in een feestelijk dienst de fusieakte ondertekend en zijn we verder gegaan als één gemeente met de naam “Protestantse Gemeente Metslawier - Niawier”.
Beleidsplan
Het (oorspronkelijke, red.) beleidsplan van onze gemeente heeft de titel “AANSPREKENDE BEELDEN“ gekregen.
Het plan is gemaakt voor de eerste drie jaren van onze fusiegemeente. Dus voor de periode tot en met 2012. In het plan worden eerst drie beelden geschetst van hoe wij gemeente kunnen en zouden willen zijn. Het betreft dan het beeld van de verantwoordelijke gemeente, de liefdevolle gemeente en de vierende gemeente.
Vanuit deze drie beelden van gemeentezijn is een soort werkplan voor gemeenteopbouw opgesteld met de hiervoor al genoemde titel. Dit werkplan is niet alleen bedoeld voor de mensen die een ambt of een taak op zich genomen hebben, maar in principe voor alle gemeenteleden. Van ons allemaal mag worden verwacht dat we beeldend aan onze gemeente werken.
Opbouw van de gemeente
De Gemeente is in 9 pastorale eenheden verdeeld. Elk onder de hoede van een ouderling met eventueel bezoekdames en -heren.
De Gemeente telt 820 leden waarvan er 398 belijdend lid zijn. Verder zijn er 335 doopleden en 87 niet gedoopte geboorteleden.
De gemiddelde leeftijd is 41,9 jaar. De Gemeente kenmerkt zich door een veelzijdige samenstelling in zowel kerkelijk als sociaal en maatschappelijk karakter.
De opbouw in leeftijdscategorieën is als volgt samengesteld:
Leeftijdsgroep Aantal leden Procentuele verdeling
0 - 15 jaar 163 19,9 %
16 - 25 jaar 103 12,6 %
26 - 40 jaar 132 16,1 %
41 - 65 jaar 257 31,3 %
66 - 80 jaar 110 13,4 %
> 80 jaar 55 6,7 %
Totaal 820 100 %
Gebouwen
Momenteel zijn er binnen de Gemeente drie kerken en een pastorie. In zowel Metslawier, De Doarpstsjerke, als in Niawier, De Kleastertsjerke staat een voormalige Hervormde Kerk. Dit zijn Rijksmonumenten. Aan De Doarpstsjerke wordt binnenkort de laatste fase van de buitenrestauratie uitgevoerd. In 2013 wordt het restauratie-aanpassingsplan voor de binnenkant ingediend bij de rijksdienst. De Kleastertsjerke is gerenoveerd met uitzondering van het orgel.
In Metslawier staat de voormalige Gereformeerde Kerk, Rehoboth met vergaderzalen, en de pastorie. Voor Rehoboth is een commissie in het leven geroepen om plannen te maken voor een opknapbeurt en aanpassing aan de huidige eisen.
Tot eind 2011 jaar beschikte de Gemeente nog over de voormalige Gereformeerde Kerk te Niawier. Deze is inmiddels verkocht en zal als woonhuis worden verbouwd. Tot begin 2011 was de Gemeente in het bezit van het verenigingsgebouw Nij Sion te Niawier. Deze is overgedaan aan de stichting dorpshuis Nij Sion en mede met steun van onze gemeente uitgebreid en vernieuwd tot dorpshuis. Hierin kan de Gemeente kerken en vergaderen.
De pastorie is een twee-onder-een-kap hoekwoning met een aangebouwd gedeelte dat als praktijk dienst kan doen. Dit deel heeft en eigen toegang waardoor het privé-gedeelte afgescheiden is.
Organisatiestructuur
Kerkenraad
De kerkenraad bestaat uit 28 personen, waarvan 40 % vrouwen
De kerkenraad wordt gevormd door twee voorzitters, een scriba, 8 pastorale ouderlingen (1 pastorale eenheid van 40 adressen is vacant), 3 jeugdouderlingen, 9 diakenen en 4 ouderling-kerkrentmeesters.
De diaconie maakt gebruik van een niet-diaken als penningmeester. Het voltallige College van Kerkrentmeesters bestaat uit 11 personen waarvan één boekhouder en één penningmeester.
Eens per maand is er een kerkenraadsvergadering.
Ambtsgroepen
Om de onderlinge samenhang in de gemeente te stimuleren zijn er ambtsgroepen ingevoerd. Er zijn vijf ambtsgroepen; beheer, diaconie, pastoraat, jeugdwerk en zending/evangelisatie. Elke ambtsgroep heeft een lijn naar de kerkenraad. De leden van de groepen zijn gemeenteleden. Vanuit deze groepen wordt het werken aan ons gemeente opgezet en gestimuleerd.
Commissies
Naast de ambtsgroepen zijn er nog diverse andere commissies actief om het gemeentezijn vorm te geven. Ook hier is de inzet van gemeenteleden, met en voor elkaar, een stimulerende factor om de activiteiten vorm te geven.
College van kerkrentmeesters: dit college is belast met het materiële beheer van de gebouwen en draagt zorg voor de financiën en inkomsten van de gemeente. Jaarlijks worden o.a. de actie “Kerkbalans” en een enveloppenactie voor de dankstondcollecte georganiseerd.
ZEM-commissie (de zending- en evangelisatiecommissie): deze bereidt de zendingszondagen mee voor en bepaalt aan welke hulpprojecten wordt mee gedaan. Ook is ze actief voor Kerk In Actie.
Praise-commissie: de praiscommissie verzorgt een aantal keren per jaar een dienst met medewerking van muziek- of andere groepen. Deze commissie bereidt na overleg met de predikant over het thema en de verkondiging de dienst zelfstandig voor.
Dreamteam: deze groep verzorgt drie keer per jaar een dienst meestal zonder medewerking van de predikant. De gemeenteleden worden betrokken bij het uitvoeren van de diensten met een speciaal thema. De dienst wordt met een vrije liturgie opgezet en is bestemd voor jong en oud. Er wordt gebruik gemaakt van diverse vormen van muziek, toneelstukjes etc. Soms wordt een gastspreker uitgenodigd over het specifieke thema van de dienst.
Jeugd- en gezinsdienst: deze commissie zet zich in om de jongeren actief bij de kerk te krijgen en te houden. Dit doen zij door middel van het organiseren van kinderoppas tijdens de diensten en het verzorgen van de kindernevendienst. Verder organiseert men gespreksgroepen voor de jongeren in verschillende leeftijdscategorieën en worden er jeugd- en gezinsdiensten georganiseerd.
Catechesegroep: deze groep bestaat uit een aantal volwassenen die aan huis catechese geven aan de kinderen van 12 t/m 16 jaar. In overleg met de jongeren worden tijd en datum bepaald. De oudere kinderen zijn niet niettegenstaande de vele pogingen moeilijk in een catechesegroep samen te brengen. Als er belangstelling voor belijdeniscatechesatie is dan wordt hier een passende oplossing gezocht.
Organisten: wij zijn in de gelukkige omstandigheid dat we 5 organisten hebben die beurtelings de dienst begeleiden.
Muziek en zang: in onze gemeente en in de zondagse diensten neemt muziek een belangrijke plaats in. Muziekverenigingen en het koor De Sionsjongers werken dan ook regelmatig mee aan onze diensten. Daarnaast kunnen gemeenteleden die een instrument bespelen of vocale talenten hebben ook meewerken aan een dienst.
Vrouwenvereniging: er is in onze gemeente een vrouwenvereniging actief, die eens per twee weken in de winterperiode samen komt.
Activiteiten
Diensten
De diensten worden om en om in de beide dorpen gehouden. De diensten worden gemiddeld door ongeveer 110 kerkgangers bezocht. Bij bijzondere diensten loopt dit op tot ruim 150. Het betreft dan doop- en gezinsdiensten en door de verschillende commissies georganiseerde diensten. Bij de eeuwigheidszondag wordt speciale aandacht aan de nabestaanden van de overleden gemeenteleden van dat jaar besteed. De bidstond-, dankstond- en kerstnachtdiensten worden in de beide monumentale kerken gehouden, even als de diensten in de zomervakantie.
De diensten beginnen 's morgens om half tien. Voor de lagere school-kinderen is er kindernevendienst, die door een enthousiaste groep ouders wordt voorbereid en begeleid. En voor de allerkleinsten is er oppas.
Alle diensten uit de vier kerkgebouwen zijn via de radio thuis te beluisteren. Ook is het bejaardenhuis De Skûle hierop aangesloten. In het bejaardentehuis wordt elke donderdag door de predikanten uit de regio een dienst gehouden.
We vieren in onze gemeente vijf maal Heilig Avondmaal waarvan er twee lopend zijn. De maaltijden hebben een open karakter waaraan een ieder kan deelnemen, ook de kinderen.
De startzondag voor het winterseizoen begin september staat in het teken van veel activiteiten, die vaak tot in de middag doorgaat. Bij de dienst worden zoveel mogelijk leden betrokken. Er wordt gezamenlijk koffie gedronken. Ook is er een hapje en drankje voor elk en een gezamenlijke lunch. De afsluiting is met samenzang.
Pastoraat
In onze gemeente wordt het bezoekwerk door gemeenteleden als erg belangrijk ervaren. Het wordt gezien als vorm, om de aandacht voor elkaar en de betrokkenheid met de gemeente invulling te geven.
Het bezoekwerk is in wezen een opdracht voor alle gemeenteleden. Vanuit verantwoordelijkheid, betrokkenheid en aandacht voor elkaar kunnen deze worden beleefd. Contacten leggen met elkaar als gemeenteleden bevordert daarnaast ook nog eens de gastvrijheid.
Daarnaast nemen vanuit hun specifieke verantwoordelijkheid ook de wijkouderlingen en de pastor een belangrijk deel van het bezoekwerk voor hun rekening.
Het zieken- en bijzondere pastoraat wordt nu we vacant zijn namelijk verzorgd door een pastoraal medewerker. Het reguliere pastoraat wordt verder ondersteund en uigevoerd door de ouderlingen en de bezoekdames en -heren.
Naast de persoonlijke huisbezoeken worden er jaarlijks diverse groot-huisbezoeken en gespreksavonden georganiseerd waaraan in principe alle gemeenteleden deel kunnen nemen.
De gemeenteleden van 75 jaar en ouder worden zoveel mogelijk jaarlijks bezocht door de predikant en/of de wijkouderling.
Diaconaal werk
De taak van de diaconie is veelomvattend. Dit variëert van dienstbetoon [al of niet waarneembaar] tot praktische hand- en spandiensten. De begroting en de jaarrekening worden jaarlijks ter goedkeuring aan de kerkenraad en de gemeente voorgelegd.
In een aantal [deels ook classicaal aangestuurde] projecten werken diaconie en zendingscommissie nauw samen.
Vergaderingen
De kerkenraad (bestaande uit ongeveer 25 personen) vergadert in principe iedere maand.
Deze vergaderingen worden voorbereid door het moderamen en voorgezeten door een uit het midden van de kerkenraad gekozen voorzitter. De vergaderingen verlopen via een vaste agenda, waaraan zo nodig specifieke onderwerpen kunnen worden toegevoegd.
De diaconie, het college van kerkrentmeesters en de diverse en vele commissies hebben hun eigen vergaderschema’s.
Vanuit de kerkenraad worden twee kerkenraadsleden afgevaardigd naar de classis Dokkum.
Eén keer per jaar (of naar behoeven vaker) wordt er een gemeenteavond gehouden .Op deze avond wordt door de kerkenraad uileg gegeven en verantwoording afgelegd en worden voor de gemeente van belang zijnde onderwerpen behandeld en besproken .
Kerkblad
Eens in de 2/3 weken wordt de classicale editie van het kerkblad “Geandewei “ verspreid. Vanuit onze gemeente wordt hiervan ook gebruik gemaakt. We leveren hiervoor zelf de benodigde nodige kopij aan. Deze heeft dan betrekking op zaken als de kerkdiensten, het kerkenraadswerk, het gemeentewerk in al zijn geledingen, het wel en wee, kortom het totale gemeentegebeuren.
Nieuwsbrief
Naast het kerkblad wordt er af en toe bij de wekelijkse dienst een nieuwsbrief uitgedeeld. Hierin staan dan zaken als bv. de namen van zieken, die plotseling zijn opgenomen in een ziekenhuis of andere bijzondere niet voorziene gebeurtenissen die plaatsgevonden hebben of er staan aan te komen.
Winterprogramma
Elk najaar wordt er bij alle gemeenteleden een boekje bezorgd waarin een overzicht wordt gegeven van de activiteiten in het winterseizoen. Deze activiteiten staan vrijwel allemaal in het teken van de gemeenteopbouw in onze gemeente.
Het boekwerkje van het voorbije najaar is als bijlage aan dit gemeenteprofiel toegevoegd.
Geografie en topografie
De dorpen
Het overgrote deel van onze gemeenteleden woont in en rond de dorpen Metslawier en Niawier. Slechts enkele gemeenteleden wonen in Wetsens, een klein dorp zuidelijk van de twee hiervoor genoemde dorpen.
De drie dorpen liggen in noordoost Fryslân in de gemeente Dongeradeel op slechts enkele kilometers ten noorden van Dokkum, de hoofdplaats van die gemeente met ruim 12.000 inwoners.
Over onze dorpen geeft de gemeentegids van Dongeradeel de volgende informatie.
Metslawier (bron: gemeentegids Dongeradeel 2012)
Metslawier is op een terp gebouwd. In januari 2010 had het dorp zo’n 900 inwoners. Vóór de herindeling van de gemeenten in 1984, was Metslawier de hoofdplaats van de gemeente Oostdongeradeel. Oost- en Westdongeradeel en Dokkum vormen nu de gemeente Dongeradeel. Metslawier heeft ook een korenmolen, de ‘Ropta’. Veel is er helaas niet bekend over deze molen. Metslawier ligt 10 km van het Nationaal Park Lauwersoog, waar volop recreatiemogelijkheden zijn. Vanuit Metslawier zijn de eilanden Ameland en Schiermonnikoog goed te bereiken. In Metslawier is voor de herindeling van de gemeenten weinig gebouwd, waardoor het dorp niet meer echt leefde. Na de herindeling is er onder andere een industrieterrein aangelegd, een rondweg en een nieuw verzorgingstehuis (met multifunctioneel centrum) met aanleunwoningen. In het voormalig gemeentehuis is in 2008 een Thomashuis gerealiseerd. In de voormalige landbouwschool aan de Stationsweg is in 2008 een Bed and Breakfast geopend. Rond het nieuwe verzorgingshuis “De Skûle”, zijn een negental vrijstaande woningen gebouwd. Op de hoek van Wilhelminastraat/Túnstrjitte zijn een 5-tal bouwkavels beschikbaar. Verder zijn in 2011 aan de Snikke drie kavels bouwterrein op de plaats van de voormalige flat vrijgekomen. Hierop zijn vrijstaande huizen gerealiseerd. Daarnaast is er een industrieterrein dat mogelijk verder wordt uitgebreid, tot die tijd wordt het 2e gedeelte gebruikt als sport/feestterrein. Ook heeft Metslawier een bloeiend verenigingsleven: een peuterschool, een basisschool, een huisarts, een tandarts, een manege, een tennisbaan, een jeugdonderkomen, een gymzaal en een dorpscafé. De kaatsvereniging heeft haar activiteiten in Niawier, de voetbalvereniging Ropta Boys speelt op de velden in Oosternijkerk. Veel inwoners zijn lid van deze verenigingen. Dit alles zorgt, en heeft er voor gezorgd, dat het dorp is opgebloeid en wonen in Metslawier erg in trek is.
Niawier (bron: gemeentegids Dongeradeel 2012)
Niawier kan terugkijken op een roemruchte geschiedenis ten aanzien van het christelijk geloof. Dit kun je zien aan de prachtig geconserveerde Hervormde kerk en het veel vernoemde klooster Sion. Het klooster is nu een woonboerderij, maar je ziet nog duidelijk dat het een klooster is geweest. De werkelijke charmes van het dorp liggen rondom de terp, die waarschijnlijk nog veel historische schatten herbergt. Het dorp onderscheidt zich op het gebied van sierlijkheid en authenticiteit. Dit zal vast een inspiratiebron zijn geweest voor de beroemde dichter A.M. Wybenga. Deze dichter is voor de Friese taal van onschatbare waarde geweest. Voor mensen die een goede balans zoeken tussen wonen, werken en leven is Niawier bij uitstek hèt woondorp. De ligging, de actieve school en de nieuwe bouwlocaties dragen hier aan bij. Niawier is een geliefd dorp om in te wonen.
Wetsens (bron: gemeentegids Dongeradeel 2012)
Wetsens is een klein dorp met ongeveer 70 inwoners. De inwoners zijn voornamelijk agrariërs en zijn voor voorzieningen en verenigingen aangewezen op het buurdorp Niawier. In het dorp staat de in de 12e eeuw gebouwde Vituskerk. Het is een zeer bijzonder kerkje waarvan de noordelijke muur nog bestaat uit de oorspronkelijke tufsteen. Het oude torentje is in 1842 ingestort en sindsdien hangt de klok van de toren tegen de westgevel. De kerk staat op een terp, maar deze is niet meer geheel intact. In Wetsens is ook een klein meertje, het Jaerlagat. Vooral voor de vissport is dit een interessante plek.
De omgeving
De omgeving van onze dorpen laat zich kenmerken als een robuust open agrarisch kustgebied. In dit van oorsprong pure akkerbouwgebied wint nu ook het groen van de veeteeltgebied hier en daar terrein. De Waddenzee ligt op slechts enkele kilometers van onze dorpen verwijderd. Holwerd en Lauwersoog de plaatsen vanwaar de veerboten naar respectievelijk Ameland en Schiermonnikoog vertrekken op ongeveer 12 kilometer.
Op fietsafstand ligt ook het Nationaal park Lauwersmeer, een groot waterrijk natuurgebied met daarin onder andere ook de vakantieparken Esonstad en Suyderoogh.
Voor de regionale voorzieningen als winkels, supermarkten, sportaccommodaties, voortgezet en speciaal onderwijs, de schouwburg en het ziekenhuis zijn onze dorpen aangewezen op de stad Dokkum met zijn historische binnenstad. Dokkum ligt op ongeveer 6 kilometer vanaf onze dorpen.
De grotere steden Leeuwarden en Groningen liggen op ongeveer 35-40 kilometer afstand en zijn goed bereikbaar met de auto. Het openbaar vervoer bestaat uit busverbindingen naar Dokkum, Leeuwarden en Buitenpost. Vanaf Leeuwarden en Buitenpost zijn er treinverbindingen naar de rest van het land.
Nationaal Park Lauwersmeer
Op enkele kilometers afstand ligt het nationaal park Lauwersmeer. Een prachtig natuurgebied op de grens van Groningen en Fryslân. Hier vindt u een uitgestrekt landschap, groot open water en een ‘schone horizon’. Vroeger had de zee vrij spel in dit gebied. Het was een open verbinding met de Waddenzee. Uit angst voor overstromingen werd in 1969 de afsluitende dijk gebouwd. De natuur ontwikkelde zich nadien van zout kweldergebied tot een wijds zoetwatergebied met rietvelden, bossen en grote wateroppervlakken. Een prachtig natuurgebied om in te wandelen, fietsen, varen en zwemmen. Voor sportieve en voor luie vakantiegangers.
Metslawier/Niawier, december 2011
Namens de kerkenraad,
Rutger Popkema, scriba kerkenraad
Hits: 5051